Ҫанталӑк типӗ тӑнипе хальлӗхе Канаш,Вӑрмар, Тӑвай, Куславкка районӗсенче инкеклӗ лару-тӑру режимӗ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрать. Малашне те типӗ ҫанталӑк пулсан пур районта та ҫак режима йышӑнма хатӗр. Ҫапла ял хуҫалӑхӗсем патшалӑх пулӑшӑвӗпе усӑ курса тӑкака саплаштарма пултараҫҫӗ.
Сӑмах май, Удмурт Республикинче, Тутарстанра тата Пермь крайӗнче - инкеклӗ лару-тӑру режимӗ.
Палӑртса хӑвармалла: типӗ ҫанталӑка пула респубикӑри 9 пин гектар ҫинчи культура шар курнӑ.
Чӑваш Енри агропромышленность комплексӗнче туса илекен продукци тӗнчипех ӑсанать.
Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов канашлусенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, ют ҫӗре уйрӑмах анлӑ ӑсанакан продукци шутӗнче — ҫу валли туса илекен йӗтӗн (ку культура экспортӑн пӗтӗмӗшле тӳпин 21,8 процентне йышӑнать); севок-сухан (18,3%); кайӑк-кӗшӗк какайӗ (18,3%); ҫӑкӑр-булка (14,0%); ҫу культурисем (13,7%); шоколад (5,8%).
Севок-сухана экспорта ӑсатасси кӑҫалхи ҫур ҫулта 41,5 хут ӳснӗ, тип ҫӑва — 18,6 хут, ликерпа водка изделийӗсене — 58,3%; сӑрана — 28,5%.
Чӑваш Ен продукцийӗн пысӑк пайӗ Польшӑна (мӗнпур экспортран 33,8%), Китая (24,6%), Германие (9,3%), Сербие (6,8%), Таджикистана (4,3%), Белоруссие (4,3%) каять. Унсӑр пуҫне Монголи, Туркменистан, Израиль, Молдави, АПШ, Таджикистан, Йемен, Канада, Ирак, Азербайджан туянать.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта пирӗн патран АПК продукцине 16 пин тонна ытла ӑсатнӑ, укҫа ҫине куҫарсан, 22,9 млн долларлӑх (ку вӑл пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен 0,4% нумайрах).
Типӗ ҫанталӑка пула Чӑваш Енри темиҫе районта (халӗ вӗсене округ теме пуҫарӗҫ-ха) чрезвычайлӑ лару-тӑру режимне туса хунӑ. Вӑрмар районӗнчи пирки Софья Савнеш ӗнер пӗлтернӗччӗ-ха.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче паян хыпарланӑ тӑрӑх, чрезвычайлӑ лару-тӑру режимне Вӑрмар районӗнче ҫеҫ мар, Канаш, Куславкка, Тӑвай муниципалитет округӗсенче йышӑннӑ. Ҫанталӑк шӑрӑх тӑнӑран, ҫумӑр ҫумантан ял хуҫалӑх культурисем йӗркеллӗ ӳсеймеҫҫӗ, типсе каяҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗ тӗлне илсен, асӑннӑ муниципалитетсенче ял хуҫалӑх культурисем 60 хуҫалӑхра, пурӗ 8,6 пин гектар ҫинче типсе ларнӑ. Аграрисем халӗ страховка укҫи илме тытӑннӑ.
Чӑваш агромаркечӗ валли ят суйлаҫҫӗ. «Агро и точка», «Натур-маттур», «Пехет», «Все свое», «Наше» - ҫак ятсенчен хӑшӗ пуласси сасӑлав пӗтӗмлетӗвӗнчен килӗ. Вӑл вара «Халӑх тӗрӗслевӗ» порталта тата ЧР Ял хуҫалӑх министерствин халӑх тетелӗсенче утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗччен 9 сехетчен пырӗ.
Палӑртмалла: агромаркетра хамӑр патри ял хуҫалӑх продукцине сутӗҫ. Вӑл ҫулталӑк вӗҫлениччен уҫӑлмалла. Ҫак проекта пурнӑҫлама 41 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Ҫынсем агромаркет валли пӗтӗмпе 70 ят сӗннӗ. Комисси вӗсенчен 5-шне суйласа сасӑлава тӑратнӑ.
«Ядринмолоко» предприятире ҫӗнӗ производство линийӗ хута янӑ. Кӑҫал предприяти ҫӗнӗ технологи оборудованийӗ туяннӑ.
Тӑпӑрчӑна хутаҫа тултаракан участокра талӑкра 5 тоннӑна тултарса ӗлкӗрме пулать. Автомат лини услам ҫӑва пӗр минутра 70 хутаҫа тултарса хума май парать. Унсӑр пуҫне предприятире шыва сивӗтмелли хатӗр те пур.
«Ядринмолоко» предприяти производствӑна ҫӗнӗ оборудованипе пӗрмай пуянлатса тӑрать. Унта тӑрӑшакансене те ӗҫ укҫине аван тӳлесе тӑраҫҫӗ.
Етӗрнери сӗт заводне Сергей Токубаев ертсе пырать.
Чӑваш Енре хӑмла туса илессине ӳстересшӗн. Асӑннӑ культура лаптӑкне 10 хут пысӑклатасшӑн.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Етӗрне районӗнче пулнӑ май унти «Русхмель» обществӑри хӑмла тирпейлекен цехпа паллашнӑ. Предприяти хӑмла татмалли комбайн туяннӑ кӑҫал. Вӑл сехетре 500 килограмм татайрать иккен.
«Эпир хӑмла туса илме вӗрентекен центр турӑмӑр. Пирӗн тӗллев — хӑмла туса илес текенсене вӗрентесси тата производствӑн мӗнпур тапхӑрӗнче кирлӗ инфраструктурӑна йӗркелесси», — тенӗ республика ертӳҫи.
Питравра, утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, пирӗн республикӑра ҫырла фестивалӗ иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: фестиваль Шупашкар районӗнчи Хыркассинче «Ивушка» питомникре пулӗ.
Ҫав кун ҫынсене Шупашкартан ятарлӑ автобус турттарӗ. Ирхи 10 сехет те 30 минутран пуҫласа 15 сехет те 30 минутчен ҫав кун кашни сехетре пӗр хутчен автобус ҫула тухӗ. Автобуссем «Шупашкар» универмаг тӗлӗнче, «Вокзал ҫум» чарӑнура, «Питер» суту-илӳ центрӗ патӗнче пулӗҫ.
Унсӑр пуҫне Хыркассине общество транспорчӗпе те ҫитме пулать.Ҫӗнӗ Шупашкартан — 157-мӗш автобуспа, Шупашкартан — 107-мӗш тата 113-мӗшсем.
Шупашкар районӗнчи Лапсарта вырнаҫнӑ «Юрма» агрофирмӑра ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, пушар тухнӑ.
Пушар сӳнтерекенсем патне усал хыпара 22 сехет те 16 минутра ҫитернӗ. Ҫӑлавҫӑсем вырӑна пырса ҫитнӗ вӑхӑтра тимӗр ангар ҫуннӑ. Вӑл кайӑк-кӗшӗк ӗрчетмелли цех пулнӑ, анчах хальхи вӑхӑтра унпа усӑ курман, вӑл пушах пулнӑ. Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, пушар 400 тӑваткал метр лаптӑк ҫинче алхаснӑ.
Вут-ҫулӑма сӳнтерме 10 техника тата 30 ҫӑлавҫа хутшӑннӑ. 23 сехет те 15 минутра пушара лӑплантарнӑ, уҫҫӑн ҫуннине 23 сехет те 48 минутра сӳнтерсе пӗтернӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫӗнетнӗ суту-илӳ вырӑнӗсем уҫӑлнӑ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑ тӑрӑх, пӗлтӗр кунашкал лапама Шупашкарта хута янӑ.
Суту-илӳ вырӑнӗсене Винокуров урамӗнчи 23-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче асӑрхама пулать. Ҫак лапама республика хыснинчи укҫа-тенкӗпе тунӑ. Кун хыҫҫӑн ӑна тӳрех Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн балансӗ ҫине куҫарнӑ.
Сутуҫӑсене вырӑнпа тӳлевсӗрех тивӗҫтереҫҫӗ. Унта халӗ йӑлтах хӑтлӑ. Пӗчӗк пасара электричество та ҫитернӗ. Ҫапла сутуҫӑсем хӑйсемпе пӗрле сивӗтмӗш те илсе килме пултараҫҫӗ.
Ӗнер Красноармейски районӗнчи Яманак ялӗнче доярсен республика конкурсӗ иртнӗ. Унта хутшӑнакансем теори пӗлӗвне тӗрӗсленӗ, ӗне сумалли аппарата сӳтсе пуҫтарнӑ.
Чемпион ятне Комсомольски районӗнчи «Рассвет» ЯХПКри Петр Зверев ҫӗнсе илнӗ. Вӑл 96,31 балл пухнӑ. Вӑл Чулхулара ҫурла уйӑхӗн 16-19-мӗшӗсенче иртекен Пӗтӗм Раҫҫейри тупӑшура республика чысне хӳтӗлӗ. Петр кӗпе-йӗм ҫумалли машинӑна тивӗҫнӗ. Иккӗмӗш вырӑншӑн телевизор панӑ, виҫҫӗмӗшӗшӗн – микрохумлӑ кӑмака.
+20.3 °C